Niet vergeten. Het was, zoals elk jaar, maandag weer de rode draad in de vele toespraken tijdens de jaarlijkse herdenkingsceremonie bij het Indië monument in het Broersepark. Daar werden de gevallenen en overlevenden van de Japanse kampen herdacht tijdens de tweede wereldoorlog. Het ging om die oorlog in het algemeen, maar om degenen die bij die toenmalig Nederlands-Indië waren betrokken in het bijzonder, werd gezegd ter inleiding van de gebruikelijke twee minuten stilte.
Het gaat om de verhalen van degenen die het allemaal hebben meegemaakt en hun nazaten, werd in alle toonaarden gezegd. Als die geschiedenis duidelijk is, kan er mogelijk verzoening komen, betoogden sommigen. Samenkomen is daar een poging toe, maar de ontheemding blijft, zei Tjaco La Lau, die als jongen met zijn moeder en vijf andere van haar kinderen in een kamp zat en daar hoorde dat zijn vader in Birma aan uitputting en ondervoeding was overleden. Naar zijn grootvader, een vluchteling uit Nederland naar Engeland, is in Amstelveen de Van Heuven Goedhartlaan genoemd.
Verzoening? “Het blijven pogingen passend in onze huidige inzichten over het verleden, het heden en de toekomstige omgang met elkaar”, zei hij. En voor mensen als hij blijft levenslang de ontheemding, voegde hij er aan toe. “Een vluchteling is iemand die uit zijn of haar land vlucht naar een ander land. Een vluchteling die ergens in zijn of haar eigen land verblijft wordt onder de noemer gebracht van ontheemding.”
→