De Rekenkamercommissie van de gemeenteraad heeft onderzocht wat er allemaal mis ging met de besluitvorming rond die A9. Dat was nogal wat, maar eigenlijk verdient dat onderzoek ook geen schoonheidsprijs. Maar ja, dat is een orgaan van de raad zelf en dus hoorde je daar nauwelijks raadsleden over. Bijvoorbeeld over het feit dat niet, zoals bij een parlementaire enquête, mensen persoonlijk zijn gehoord. De voorzitter van dat orgaan van de vroedschap liet weten dat het zich uitsluitend op schriftelijke informatie had gebaseerd. Zoals de NS bij de aankoop van de Fyra dus.
Dáár legde wethouder Herbert Raat tegenover de gemeenteraad maar even pijnlijk de vinger op. B&W wilden best de aanbevelingen van dat onderzoek door de Rekenkamer overnemen – om bij grote projecten in het vervolg de blunders te voorkomen waar de lokale politiek nu is ingetuind – maar eigenlijk waren die in het gemiddelde lokale café allang over de tap gegaan.
Een probleem van die Rekenkamer was dat het eerst met een bureau in zee ging, waarmee het later ruzie kreeg. Toen was wel het daarin geïnvesteerde geld op, zodat er om budgettaire redenen voor die kamer weinig anders over bleef dan roeien met de voorhanden zijnde riemen. Geen betrokkenen horen, maar zich louter baseren op documenten. Dus noch Raat noch de voormalige wethouder Remco Pols (PvdA), die grif tekende voor de aanleg van een Amstelveen honderd miljoen euro kostende tunnel, kwam aan het woord.
Die honderd miljoen kon volgens Pols gemakkelijk terug worden verdiend door tot ontwikkeling brengen van het gebied langs de snelweg en huizen plus kantoren bovenop het dak van die tunnel. De complete gemeenteraad leek enthousiast over de voorstellen, die achteraf onzin bleken. VVD-raadslid Walter Vervenne herinnerde er – naar men mag hopen met een zekere schroom – aan in de raadsvergadering van woensdag, die het rapport van de Rekenkamercommissie besprak.
De raad, constateerde hij, had destijds een besluit genomen op voorstel van Pols, gebaseerd op een rapport van ingenieursbureau Movares. Maar dat rapport bleef geheim. Geen normaal mens tuint daar in, maar de raad besliste ongeveer in vertrouwen op de mooie blauwe ogen van de leden van B&W.
Worst
Inmiddels schijnt dat rapport wel voor de raad beschikbaar te zijn. En daaruit blijkt dat de als een worst aan de lokale politiek voorgehouden woning= en kantorenbouw, met dus grondopbrengsten, volstrekt onhaalbaar zou zijn. Onder meer was een groot appartementencomplex naast het raadhuis, aan de Poeloever, gedroomd. Een deel van de raad wilde, alles overziende en een beetje ongerust geworden,. toch nog maar eens een second opinion, waarvoor Deloitte / Grontmij ging zorgen. Conclusie: het op de opvattingen van Movares steunende voorstel had een hoog sprookjesgehalte, waren in de praktijk onuitvoerbaar en de opbrengst zou geen honderd miljoen maar bijna nul zijn.
Intussen was wel een complete miljoenen verslindende projectorganisatie opgetuigd, met bureau Boer & Croon als belangrijke externe partij. Dat bureau, herhaalde Raat nog maar eens ter vergadering, zag alleen het project en de gepeperde rekeningen die het stuurde. Toen de ongeveer negen miljoen euro op waren, werd – constateerde Vervenne nu – de raad door een meer realistische kijk op de gang van zaken overvallen. Er kwam een speciale raadscommissie A9, maar die deed feitelijk niks en Raat kapte met de projectorganisatie, tot ergernis van Boer & Croon, die een melkkoe verloor, en probeerde van toen af aan onder het belastende contract en de daaraan verbonden last van honderd miljoen af te komen.
SP
Volgens de SP moeten inwoners meer kunnen meepraten over grote projecten als deze, vóórdat de plannen klaar liggen en zij hooguit nog wat kunnen wroeten in de marge. Maar een amendement van die partij, bij het overnemen van de aanbevelingen van de Rekenkamer, haalde het niet. In de politiek gaat het er niet om wat men zegt, maar wie dat doet. En de coalitie moet van de oppositie weinig en van de SP als het even kan helemaal niets hebben.
Vervenne zei in de raadsvergadering dat naar zijn mening tegenwoordig vrijwel alle gemeentelijke stukken openbaar zijn. Mogelijk heeft hij theoretisch gelijk, maar het blijft bij theorie. Zelfs de pers loopt geregeld aan tegen de muur van de digitale achterkamer raadsweb, waarvan het aan de inventiviteit van de ingebouwde moderne barrière – afdeling communicatie – afhangt of informatie van B&W aan de raad verder komt, zoals in een papieren verleden het geval was.
Hij zet zich daarin af tegen de vooral de SP, die vindt dat het beter kan. Volgens hem is het een kleine groep Meanderbewoners die ten onrechte doet alsof er nooit inspraak en overleg is geweest over de A9. En de SP probeert uit dat protest politieke munt te slaan, vindt Vervenne. Die wil naar zijn mening de resterende ontevredenheid status geven.
“Een advies zou kunnen zijn dat zij met hun collega’s in Amsterdam eens rond de tafel gaan zitten om de methodiek politiek handwerk door te nemen. Wat te denken van het zuidasdok complexe voornemen waar die SP in het college mede verantwoordelijkheid draagt”, zei Vervenne. De SP in Amstelveen blijft volgens hem steken in opportunisme en de realiteit ontkennen, dor te zeggen dat de A9 een Rijksweg is en dat het Rijk de Amstelveense problemen moet oplossen.
Te weinig kritisch
Intussen heeft onder meer het CDA er moeite mee dat B&W wel de aanbevelingen maar niet het complete rapport over de besluitvorming overneemt. Omdat het volgens het college onwaarheden bevat, zegt Raat. Die waren dor persoonlijke gesprekken te voorkomen geweest, maar daar koos de Rekenkamer niet voor. “Wij zijn te weinig kritisch geweest”, verzuchtte Linda Roos van Burgerbelangen. En zij lijkt er nu ook achter dat de bureaus, die de munitie leverden waarop de besluitvorming was gebaseerd, primair aan eigen opdrachten en revenuen dachten. Belangrijkste les lijkt dus: Hoed u voor externe bureaus. Maar ja, soms wil de politieke zondebokken inhuren. Als het goed gaat, heeft de politiek het dan gedaan en als het verkeerd afloopt het bureau in kwestie. Of zoals Raat het zei: “‘Je moet in de politiek soms ook gewon je boerenverstand gebruiken.” Maar boerenverstand vindt men eerder in de kroeg dan in de raadszaal…
Lees ook:Topsport door achterdeur spoorloos verdwenen
Lees ook:Gemeenteraad faalde met sportbeleid
Lees ook:Rekenkamer onderzoekt A9-nachtmerrie
Lees ook:Pols: bestaande uitgangspunten leidraad voor ontwikkeling Amsteleiland
Lees ook:Vervenne (VVD): PvdA niet realistisch over A9-tunnel
Geen wonder dat er weer bezuinigd moet worden. Als ze hun werk nou eens naar behoren doen houden we zelfs geld over..